رودآور

رودآور کوره‌ای (ناحیه) در ناحیه جبال، جنب کوه الوند و میان نهاوند و همدان بوده است. نام آن را به صورت رودرآور، روذرآور، رودآورد و روذرآورد نیز ضبط کرده‌اند. بنا به گفته ابن فقیه، روذرآور از مطبوع‌ترین نواحی امپراطوری ساسانی بود. صادرات زعفران آن مشهور بود و اقسام میوه نیز در آن به عمل می‌آمد. از آبادی‌های روذرآور، سرکان و توی (تویسرکان) را نام برده‌اند و کرزان رود نیز جزء این ناحیه بوده است.[۱] ناحیه رودرآور در نزهةالقلوب حمدالله مستوفی با محل تویسرکان و توابع آن منطبق می‌شود. در یک کیلومتری شهر تویسرکان آثار خرابه‌ها و خندقی وجود دارد و چنین به نظر می‌رسد که شهر رودآور در این مکان بوده و ظاهراً در اثر حمله مغول به ایران ویران شده است.[۲] در کتاب‌های گذشتگان بنا به گفته ابن فقیه رستاق روذآور (روذراور) دره‌ای بود که طول آن به سه فرسخ می‌رسید و ۹۳ آبادی داشت که همگی دارای باغ‌های میوه بسیار و جویبارهای فراوان بودند و در آنجا زعفران هم کشت و زرع می‌شد. مسجد جامع آنجا در آبادی کرج قرار داشت که برای تمییز آن از کرج ابودلف به آن کرج روذآور می‌گفتند.[۳] حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب نام این محل را غالباً به صورت رودارود ضبط کرده است.[۴] به گفته وی «آبش از کوه الوند جاری است و زمینش مرتفع تمام باشد و در آنجا زعفران بسیار باشد و بدین سبب آن زمین را زعفرانی خوانند. حقوق دیوانیش دو تومان و سه هزار و پانصد دینار است.»[۵] یاقوت حموی در معجم البلدان گوید: «ناحیه‌ایست در نزدیکی نهاوند از اعمال جبال. دارای ۹۳ قریه است که باغ‌های پردرخت و نهرهای جاری دارد و درختان این ناحیه دارای انواع گوناگون میوه‌هاست و دارای منبر بود و در آن موضعی بودکه بدان کرج گفته می‌شد و آن شهر کوچکی است و ابنیهٔ آن از گل محکم ساخته شده است و دارای چمنزارها و میوه‌ها و کشتزارهاست و زعفران بسیار از آنجا می‌خیزد و به بلاد دیگر حمل می‌گردد و میان آن و همدان و همچنین نهاوند هفت فرسخ است. جمعی از اهل علم به رودراور منسوب هستند.»[۵] وجه تسمیه دوگونه نامگذاری می‌توان برای رودآور در نظر گرفت. اول آنکه چون در پیرامون و درون این شهر رودهای زیادی از جمله سرکان، سرابی، قلقل، آریتمان، خرم و … وجود دارند، به آن رودآور گفته‌اند. دوم آنکه چون این شهر دارای باغ‌ها، بستان‌ها و کشتزارهای بسیاری بوده و زعفران زیادی در آن به دست می‌آمده، اقتصاد پررونق و جایگاه طبیعی ویژه و دلپذیری داشته و همین ویژگی‌ها آن را به شهری پرنشاط و سرور تبدیل کرده و به آن «رودآور» یعنی نشاط و شادی‌آور گفته‌اند.[۶] جستارهای وابسته کرج ابودلف پانویس مدخل روذرآور در دایرةالمعارف فارسی افشار سیستانی، پژوهش در نام شهرهای ایران، ۲۵۵. بیات، کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران، ۴۱۶. بیات، کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران، ۴۱۶. مدخل رودراور در لغت‌نامه دهخدا افشار سیستانی، پژوهش در نام شهرهای ایران، ۲۵۴. منابع بیات، عزیزاله (۱۳۶۷). کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران. تهران: امیرکبیر. صص. ۵۶۰. شابک ۹۶۴-۰۰-۰۰۷۷-۹. افشار سیستانی، ایرج (۱۳۷۸). پژوهش در نام شهرهای ایران. روزنه. شابک ۹۶۴-۶۱۷۶-۸۱-X. نبو شهرهای باستانی ایران ردیف شهر محدودهٔ کنونی ردیف شهر محدودهٔ کنونی ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ ۳۰ ۳۱ ۳۲ ۳۳ ۳۴ ۳۵ تپه‌حصار ساکز (سکاها) زیویه شهر سوخته سامنات آبان نوش‌آباد صددروازه آساک آرتاکوانا ابیورد ارگ بم سوزیانا کامبادن سیمره بندر سیراف شاپورخواست نیم‌ور کرج ابودلف چهرآزادگان باسمنج ایزیرتو اکسین اصطخر بیشاپور تخت جمشید پیشیاوادا تموکن تخت‌طاووس شهر گور بندر سی‌نیز ارجان دارابگرد کنابد ریشهر دامغان سقز سقز زابل پیشوا (تهران) انار (کرمان) کاشان دامغان قوچان هرات درگز بم شوش کرمانشاه دره‌شهر (ایلام) شهرستان کنگان خرم‌آباد محلات (مرکزی) آستانه (مرکزی) گلپایگان تبریز بوکان اهواز مرودشت (فارس) کازرون مرودشت (فارس) کوه‌های زاگرس بوشهر مرودشت (فارس) فیروزآباد بندر دیلم بهبهان داراب گناباد جنوب بوشهر ۳۶ ۳۷ ۳۸ ۳۹ ۴۰ ۴۱ ۴۲ ۴۳ ۴۴ ۴۵ ۴۶ ۴۷ ۴۸ ۴۹ ۵۰ ۵۱ ۵۲ ۵۳ ۵۴ ۵۵ ۵۶ ۵۷ ۵۸ ۵۹ ۶۰ ۶۱ ۶۲ ۶۳ ۶۴ ۶۵ ۶۶ ۶۷ هوشنگان مرو مهرویان نسا گرگانج تیسفون سلوکیه وه‌اردشیر ریواردشیر راگا (ری باستان) شهر باستانی پاسارگاد تخت سلیمان بلخ باستان حلوان شهر قدیم نیشابور شهر قدیم جرجان هگمتانه انشان الموت طوس دقیانوس گندی‌شاپور تن‌اردشیر تون اسپهبد معبد لائودیسه دهانه غلامان (زرک - زرنکای) لور ترشیز کشمر دربند تپه معمورین نوبندگان هفشجان-شهرکرد ماری (ترکمنستان) شهرستان هندیجان عشق‌آباد خوارزم (ازبکستان) سلمان پاک (عراق) استان بابل (عراق) استان بابل (عراق) شهرستان هندیجان شهر ری پاسارگاد تکاب (آذربایجان غربی) بلخ (افغانستان) سرپل ذهاب نیشابور گنبدکاووس همدان سپیدان (فارس) الموت (قزوین) مشهد جیرفت (کرمان) دزفول قطیف (عربستان) فردوس (خراسان جنوبی) گیلان نهاوند نزدیک زابل اندیمشک کاشمر کاشمر بدره (ایلام) وهن‌آباد ممسنی رده‌ها: شهرهای باستانی ایرانمناطق مسکونی پیشین در ایران این صفحه آخرین‌بار در ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ ساعت ۲۰:۰۵ ویرایش شده است.