بحر مجتث

بحرِ مُجْتَثّ در اصطلاح عروضی، به بحر شعری مختلف‌الارکان از ترکیب و تکرار دو رکن «مُستفعلن/ فاعلاتن» (- - ل - /- ل - -) یا زحافات آنها تشکیل شده‌است. اجتثاث در لغت به معنی از بیخ برکندن است این بحر بنوعی معکوس بحر خفیف و اجتثاث یافته آن است. (مستفعلن/ فاعلاتن: دو سبب خفیف، وتد مقرون/ سبب خفیف، وتد مقرون، سبب خفیف «°|°|°°|/ °|°°|°| – – ᴗ – /– ᴗ – –») از بحرهایی است که سالم آن چندان متداول نیست. شکل سالم وزن آن: مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن (- - ل - /- ل - - /- - ل - /- ل - -): بحر مجتث مثمن سالم دل بردی از من به یغما، ای ترک غارتگر من / دیدی چه آوردی ای دوست، از دست دل بر سر من (صفای اصفهانی) زحافات زحافات (تغییرات) مشهور بحر مجتث در شعر فارسی، از مستفعلن (خَبن – شکل) و از فاعلاتن: (خَبن – خبن با حَذف – حذف - تشعیث - جَحف) است. از مستفعلن: مفاعلن: مخبون مفاعلُ: مشکول از فاعلاتن: فعلاتن: مخبون فعلن: مخبون محذوف فاعلن: محذوف مفعولن: مشعّث فع: مجحوف اوزان اوزان پرکاربرد بحر مجتث: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن: بحر مجتث مثمن مخبون* مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن: بحر مجتث مخبون محذوف* (رایج‌ترین وزن شعر فارسی) مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع: بحر مجتث مخبون مجحوف (مطموس) مفاعلن مفعولن مفاعلن فع: بحر مجتث مخبون مشعّث مجحوف (مطموس) مفاعلُ فاعلاتن مفاعلُ فاعلاتن: بحر مجتث مثمن مشکول مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن: بحر مجتث مثمن سالم* مستفعلن فعلاتن مستفعلن فعلاتن: بحر مجتث مثمن مخبون (ارکان زوج) مستفعلن فاعلاتن: بحر مجتث مربع سالم مفاعلن فعلاتن: بحر مجتث مربع مخبون مفاعلن فاعلن: بحر مجتث مربع مخبون محذوف مفاعلن مفعولن مفاعلن مفعولن: بحر مجتث مخبون مشعّث کاربردهای خاص مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن: بحر مجتث مخبون محذوف* (رایج‌ترین وزن شعر فارسی) پانویس * اوزان پرکاربرد منابع عروض و قافیه؛ نگاهی تازه به اوزان و ضراب‌آهنگ شعر فارسی، مؤلف: حسن مددی، تهران: تیرگان، پ نخست: ۱۳۸۵. عروض فارسی؛ شیوه‌ای نو برای آموزش عروض و قافیه، مؤلف: عباس ماهیار، مشاور مجموعه: حسن انوری، تهران: نشر قطره، چاپ پنجم: ۱۳۷۹. رده‌ها: بحور عروضی وزن‌های عروضی این صفحه آخرین‌بار در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۴ ساعت ۱۰:۲۳ ویرایش شده است.