آئین ازدواج زرتشتیان

آیین ازدواج در دین زرتشت شرکت تحقیقاتی پارسی طب 2015-10-07 جنسی و زناشویی, زندگی فردی و اجتماعی ۱۸۸ دیدگاه 152,341 بازدید آیین زناشویی در ایران باستان و دین زرتشت در کیش ایران باستان زناشویی به منظور زندگی خوش و خرم و اتحاد و اتفاق و ازدیاد نفوس و تشکیل خانواده چنان بر پایه صحیح و محکم استوار بوده که خود به خود ضامن بقا و دوام زندگی مشترک بود و مهر و محبت را بین زن و شوهر برای همیشه برقرار می‌ساخت. زرتشت در گات‌ها یسنا پنجاه و سه بند به پسران و دخترانی که می‌خواهند با هم پیمان ازدواج ببندند اندرز می‌دهد که ای دختران شوی کننده و ای دامادان، اینک بیاموزم و آگاهتان کنم. با غیرت از برای زندگانی پاک منشی بجوشید. هر یک از شما باید در کردار نیک از دیگری پیشی جوید و از این راه زندگانی خود را خوش و خرم سازد. در کیش زرتشتی از لحاظ نظم به کارهای دنیا و محکم ساختن یگانگی و جلوگیری از فساد اخلاقی، در مورد زناشویی تاکید زیاد گردیده و این کار به خوبی ستوده شده است. چنانکه در فرگرد چهارم بند چهل و هفت وندیداد اهورامزدا می‌گوید: “ای اسپیتمان زرتشت هر آینه، من مرد زندار را بر مرد بی زن و مرد حانه دار را بر مرد بی خانمان ترجیح می‌دهم. باز در فقره چهل و چهار می‌گوید: “وظیفه هر شخصی است که برادران همکیش خود را در کسب مال و داشتن همسر راهنمایی و مساعدت کند.” در دین زرتشت کمک کردن برای ازدواج کسانی که به سن بلوغ رسیده و به علت ناداری بی همسر مانده اند، از کارهای خوب و پرثواب شمرده می‌شود. محتوای مقاله (با استفاده از این لیست به موضوع مورد نظر دسترسی سریعتر دارید) [hide] 1 عقد و ازدواج در آیین زرتشت چطور انجام می‌شود؟ 1.1 ۱٫ پادشاه زنی: 1.2 ۲٫ ایوک زنی (یگانه-منحصر به فرد): 1.3 ۳٫ چاکر زنی: 1.4 ۴٫ خودسر زنی: 1.5 ۵٫ ستر زنی: 2 موانع زناشویی در آیین زرتشت 3 امکان فسخ زناشویی یا رهایی 4 گواه‌گیران مجلس عقد در دین زرتشت عقد و ازدواج در آیین زرتشت چطور انجام می‌شود؟ در دین زرتشت عقد و ازدواج به پنج گونه انجام می‌گیرد. ۱٫ پادشاه زنی: این ازدواج عبارت از این است که پسر و دختر برای نخستین بار با رضایت والدین خود با یکدیگر ازدواج کنند. ۲٫ ایوک زنی (یگانه-منحصر به فرد): یعنی مردی بخواهد با یگانه دختر پدری ازدواج کند. چون دختر نمیتواند دارایی خانه پدر را به خانواده دیگر منتقل کند، موظف است که پس از ازدواج، نخستین پسر خود را به جای فرزند پدرش قرار داده دارایی را به او بسپارد تا از انقراض خانواده پدرش جلوگیری کند. چنین زنی را ایوک زنی می‌گویند. ۳٫ چاکر زنی: این ازدواج در مورد زن یا مرد بیوه است که بخواهد پس از در گذشت همسر اول همسر دیگر انتخاب کند. چون برابر کیش زرتشتی، جفت اول در گیتی و عالم پس از مرگ همسر شخص است و مقام پادشاه را دارد، لذا همسر دوم در عالم دیگر، مقام چاکر را در برابر همسر اول خواهد داشت. همچنین وقتی که مرد بخواهد برای دارا شدن فرزند با رضایت زن اول همسر دیگری اختیار کند. زن دوم نیز در مقابل زن اول مقام چاکر زنی را خواهد داشت، یعنی در حقیقت به منزله چاکر و خدمتکار است. ۴٫ خودسر زنی: این ازدواج عبارت است از اینکه دختر و پسر بالغ پیش از رسیدن به بیست و یک سالگی بخواهند بدون رضایت پدر و مادر خود با یکدیگر ازدواج کنند، در این صورت موبد حق دارد صیغه عقد را جاری سازد، ولی مادامی‌که نارضایتی اولیای آنها باقی است، این زن و شوهر از ارث محروم خواهند بود. (دختر در شانزده سالگی و پسر در هجده سالگی میتواند با رضایت اولیای خود ازدواج کند). ۵٫ ستر زنی: اگر زن و شوهری بچه دار نشوند و بچه ای را از سر راه برداشته یا از قوم و خیشان بی بضلعت گرفته به فرزندی قبول کنند، در مورد این بچه وقتی که بزرگ شد مانند ایوک زنی عمل میشود، بدین طریق که اولین پسر آن دختر خوانده، فرزند پدر خوانده محسوب می‌شود و پس از فوت پدر خوانده، صاحب دارایی و املاک خواهد شد. موانع زناشویی در آیین زرتشت زناشویی در میان خویشاوندان در موارد زیر ممنوع است: نسبت به زن-نزدیکتر از پسر عمو و پسر خاله و پسر دایی و همچنین پدر خوانده، برادر خوانده و پسر شوهر جایز نیست. نسبت به مرد-نزدیکتر از دختر عمو و دختر عمه ودختر دایی و نیز مادر خوانده، و دختر خوانده را به زنی گرفتن جایز نیست. نسبت به زن و مرد-در مورد برادران یا خواهران رضاعی بطور کلی موانع مزبور جاری است. – در مورد مهریه-در کیش زرتشتی چون رهایی اختیاری نیست، به این جهت برای زناشویی مهریه ای قید نمیشود. امکان فسخ زناشویی یا رهایی یکی از طرفین دیوانه بوده یا اختلال حواس داشته باشد در صورتی که طرف دیگر آگاه نبوده باشد: – بنا به تقاضای طرفی که سالم است ازدواج قابل فسخ است. هرگاه شوهر عنین بوده و مردی نداشته باشد زن میتواند تقاضای طلاق کند. هر گاه ثابت شود زن مرتکب زنا شده، شوهر میتواند او را رها سازد، – همچنین اگر ثابت شود که شوهر با زن دیگر زنا کرده است، زن هم میتواند تقاضای طلاق کند. هر گاه شوهر به مدت سه سال مخارج زندگی زن را ندهد، زن میتواند تقاضای طلاق دهد. هر گاه زن از اذیت شوهر در خطر باشد میتواند تقاضای رهایی کند. هر گاه زن ناشزه (زنی که به شوهر خود تمکین نکرده، نا فرمانی کند) باشد و رفتارش باعث خطر گردد، شوهر میتواند تقاضای طلاق کند. هر گاه شوهر زن دیگری داشته که در موقع ازدواج پنهان کرده و یا زن شوهر دیگری داشته باشد ازدواج بعدی خود به خود باطل است. وقتی که مرد یا زن ترک دین زرتشت کند طلاق جایز است. گواه‌گیران مجلس عقد در دین زرتشت در این مجلس بزرگان و موبدان حاضر می‌شوند، موبد پس از شنیدن اقرار رضایت از عروس و داماد اندرزهای سودمند اخلاقی و دینی داده برایشان چنین دعا می‌کند: هر دو تن را شادمانی افزون باد. همیشه با فر و جلال باشید، به خوبی و خوشی زندگی کنید، در ترقی و افزایش باشید، به کردار نیک سزاوار باشید، نیک پندار باشید، در گفتار نیکو باشید، در کردار نیکی به جای آورید، از هر گونه بد اندیشی دور بمانید. هر گونه بکاهد، هرگونه بدکاری بسوزاد، راستی پایدار باد، جادویی سرنگون باد، در مزدیسنی استوار باشید، محبت داشته باشید با کردار نیک مال تحصیل کنید. با بزرگان یک دل و یک زبان باشید، با یاران فروتن و نرم خو و خوشبین باشید، غیبت مکنید، غضبناک نشوید، از برای شرم گناه نکنید، حرص مبرید، از برای چیزی بیجا دردمند نشوید، حسد مبرید، کبر و منی نکنید، هوی و هوس نپرورید، مال کسان را به نا حق مبرید، از زن و شوهر کسان پرهیز دارید از کوشش نیک خود برخوردار باشید، با حرص انباز مشوید، با غیبت کننده همراه نباشید، با بدنام پیوند نکنید، با بیچارگان پیکار نکنید، پیش پادشاهان سخن سنجیده گویید، مانند پدر نامور باشید، در هر صورت مادر را نیازارید، و به واسطه راست گفتن کامیاب و کامروا باشید. پس از آن عروس و داماد دست پیوند بهم داده دور آتش می‌گردند و سایر تشریفات عروسی به طور معمول است انجام می‌شود. ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////طططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئئذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذذممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممآیین زرتشتیان:خواستگاری , نامزدی , عقد و ... مجموعه: تاریخ و تمدن فرهنگ زرتشیان در ایران باستان و بنا بر قوانین دوره ی ساسانی، دختران خود همسر خویش را انتحاب می کردند. هنگامی که بهرام گور،پادشاه معروف ساسانی از دختران یک مرد روستایی ساده درخواست ازدواج می کند؛ روستایی، پاسخ را به دختران خود وا می گذارددر شاهنامه زنان دلاور و خردمندی چون کتایون و تهمینه، همسر خویش را انتخاب کرده و برای یافتن همسر خود همه ی مرزهای سیاسی و طبقاتی را زیر پا می گذارند. زرتشت نیز در اوستا برای ازدواج و تشکیل خانواده منزلت والایی دیده است. در یسنا آمده است: عروس و داماد! این کلمات را به شما می گویم: زندگی سرشار از شادی داشته باشید و به حقوق یکدیگر احترام بگذارید. بی گمان زندگی شیرینی خواهید داشت. زرتشتیان که تعداد آنها در دنیا بیش از ٣۰۰ هزار نفر و در ایران ٣۰هزار نفر می باشد پس از گذشت قرن ها مراسم مربوط به ازدواج خود را نگه داشته و بنا بر باورهای دیرین خود رفتار می کنند. به این مراسم نگاه کنیم که چه اندازه زیبا هستند. بیاییم این آداب انسانی و والا را پاس داریم. خواستگاری خواستگاری زرتشتیان به این روش است که مادر و خواهر پسر در صورت تمایل خانواده دختر با چند نفر از بستگان نزدیک برای خواستگاری دختر می روند. در بیشتر مواقع خانواده پسر نامه‌ای که در باره ی خواستگاری از سوی پسر به پدر دختر نوشته شده همراه خود می برند. این نامه را بیشتر برای شگون روی کاغذ سبز رنگ و در پاکتی سبز می گذارند و با یک دستمال سبز و یک کله قند همراه با مقداری سنجد و آویشن به منزل دختر می برند. جواب نامه چند روزپس از آن از سوی خانواده دختر با همان روش به سرای پسر برده می شود. در این نامه پدر دختر، موافقت خود را بیان می دارد و به دنبال آن نامزدی آغاز می شود. نامزدی در روز نامزدی پسر همراه خانواده خود به خانه دختر می رود و همراه با بردن انگشتر نامزدی هدایایی (از قبیل کیف، کفش، پارچه ،‌سکه طلا) به دختر می دهد.دادن این هدایا همراه با مراسم ویژه ای است. در جلوی همه این هدایا دو لاله که در داخل هر کدام یک شمع روشن قرار دارد همراه آیینه،‌گلاب‌پاش، یک کله قند و نقل با خود می برند و پس از پیش کش کردن این هدایا از سوی پسر به دختر، آنان انگشتر نامزدی را در دست همدیگر می کنند. چند روزپس از نامزدی،‌خویشان دختر نیز با دو لاله روشن ونقل و کله قند سبز پوش،‌گل، پارچه و هدایای دیگر به خانه پسر می روند و آنها را به خانواده پسر هدیه می کنند. در این دیدار، دختر همراه پدر و مادر وخویشان خود نمی رود زیرا این کار را گونه ای سبکی ازسوی دختر می دانند. پسر می تواند بعد از انجام مراسم نامزدی به خانه دختر رفت و آمد کند .پس از مدتی،‌که به آمادگی دو خانواده بستگی دارد، روز عروسی را که باید روزی نیک و مبارک باشد برمی گزینند. عروسی چند روز پیش از عروسی، عروس و داماد و خویشان بسیار نزدیک به خرید وسایل عروسی می روند. از سوی داماد لباس عروسی (کیف و کفش،‌چند قواره پارچه،‌طلا و لوازم آرایش...) و از سوی دختر لباس دامادی و هدایای دیگر ( کفش، پیراهن ...) خریداری می شود. دو سه روز پیش از عروسی از سوی خویشان عروس جهیزیه را به خانه‌ای که باید عروس و داماد با هم در آن زندگی کنند می برند و خانه را خود تزیین و آماده می کنند. هم چنین در این روز همراه با برعروسی زرتشت پا کردن جشن کوچکی، با نخی که از سوی خانواده دختر فرستاده شده رختخواب عروسی به یاری خانواده پسر دوخته می شود. گرد همایی برای مراسم عروسی را انجمن گویند.در یزد مراسم زیبای حنابندان نیز رواج دارد و دست و پای دختر و پسر را با نقش های زیبا می آرایند.عقد و عروسی زرتشتیان در یک روز انجام می گیرد. روز عروسی،‌عروس و داماد وخویشان نزدیک پیش از شامگاه برای انجام مراسم عقد در نیایشگاه حاضر می شوند. دراین مراسم در پیشاپیش عروس و داماد،‌کتاب اوستا، دو لاله ی روشن،‌آیینه،‌نقل سفید، انار و تخم مرغ به وسیله اقوام نزدیک به معبد برده می شود. عروس و داماد در جای ویژه ای که در جلوی سفره عقد است می‌نشینند. سفره ی پیمان (گواه) یا عقد سفره ی عقد یا گواه بر روی زمین گسترده می شود. این سفره از ترمه یا مخمل و ابریشم است و از سوی مادر عروس نسل به نسل نگه داری شده است . سفره باید رو به خاور یا برآمدن خورشید گسترده شود و بر روی آن این چیزها دیده می شود:گل سرخ. سینی از هفت سبزه. دو کله قند. کاسه ی عسل. سکه ی طلا. شاخ یا کاسه نبات. منقل برای اسفند. برنج. سبزی خشک. نمک. رازیانه. چای. کندر. خشخاش. انار. سیب. نانی محلی که بر آن مبارک باد نوشته اند. اوستا. آینه ی بخت. لاله( شمعدان) عروس و داماد روبروی هم می نشینند. بر فراز سرشان توری از حریر سپید نگه می دارند و دو کله قند را به هم می سایند تا مراسم بله برون یا بله گفتن عروس به پایان رسد و می خوانند: مسابم و مسابم!...........چی چی مسابی؟ مهر و محبت مسابم!.......برای کی مسابی؟ ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////سسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررآیین بیوگانی در دین زرتشتی به آیین زناشویی یا ازدواج گفته می‌شود. از نظر آنان بیوگانی گویای همسری و پیوندی است که در آن زن و مرد با هم برابرند و آرمان این پیوند رسایی است. در وندیداد آمده که زرتشت از اهورا مزدا پرسید: ای خداوند، چه جایی در این جهان بهترین است؟ اهورامزدا پاسخ داد: آن جا که مرد دیندار خانه و کانونی می‌سازد که در آن آتش، گله، زن، فرزندان، پیروان و یاران خوب گرد هم آیند. ازدواج درآیین زرتشتی ازدواج یا بیوگانی تا آن جا پسندیده‌است که به زرتشتیان سفارش شده، به هم کیشان خود یاری رسانند تا بتوانند همسری را که می‌خواهند برگزینند و پیوند همبستگی بندند. در آیین زرتشتی، پس از ازدواج، جدایی به جز در شرایطی خاص پدید نمی‌آید. همچنین هر مرد یا زن باید یک همسر برای خود انتخاب کند. بنابراین لازم است این گزینش از روی آگاهی باشد در اوستا به زنی که شوهر دارد نمانوپتنی و مردی که زن اختیار کند نمانوپئیتی گفته می‌شود. نمانو به معنی خانه و خانواده می‌باشد و قسمت دوم هردو واژه رئیس و رهبر معنا می‌دهد. این واژه‌ها در تفسیر زبان پهلوی به صورت کدبانو و کدخدا آمده‌است. منابع • زرتشتیان در ایران، تهیه و تدوین: هایده رمضان رستم آبادی، پاییز – ۱۳۸۴ • مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان، نوشته: موبد اردشیر آذرشب، ناشر: سازمان انتشارات فرَوهر، چاپ سوم، تابستان ۱۳۷۲ • ن • ب • و مَزدَیَسنا تاریخ زرتشت • گشتاسب • پارسیان هند • زرتشتیان ایران • دبیرستان فیروز بهرام • دبیرستان انوشیروان دادگر • مزدیسنا در نیشابور مفاهیم اهورامزدا • ایزدان • اهریمن • امشاسپندان • سوشیانس • هوشیدر • زروان • اشه • هوم • مغ • دیوها • اردویسور اناهید • فَروَهَر • هوشیدرماه • آتش • پل چینود • همستگان • فرشگرد • توحید • موبد • سپنتا مینیو • معجزه • ظهور • گروتمان • ماه‌پایه • روشنی بی‌پایان • فلسفه زرتشت • وهومن • اشه وهیشته • شهریور • سپندارمذ • هوروتات • اَمُرداد • آثروانان • آتش بهرام نیروهای شر اهریمن • انگره مینیو • دیو • دروج • اپوش • جهی • اکومن • دیو آز • ایندرا • اشموغ • استویداد • پریمتی • دیوهای کماله • ساوول • ترومت • اودگ‌دیو • ورن‌دیو • چشمک‌دیو • پنی‌دیو • میتوخت • ویزرش‌دیو • ناگهیس افراد مهم گشتاسب‌شاه • کرتیر • تنسر • پاول پارسی • فهرست موبدان • آذرباد مهراسپندان • بابک خرمدین • فرهنگِ مِهر • جاماسپ • دستور داراب پالن • دستور دهالا • پشوتن‌جی دوسابایی مارکار • مزدک • ارداویراف • زرتشت بهرام پژدو • مازیار • اردشیر بابکان • شاپور دوم • انوشیروان • ارباب کیخسرو • بهرام گور آنکلساریا • مانکجی لیمجی هاتریا • ماهداد • زوبین مهتا • جمشیدجی نوشروانجی تاتا • مهربابا • رستم شهزادی • جهانگیر اوشیدری • رستم گیو • اسفندیار یگانگی • اردشیر یگانگی • فرنگیس یگانگی • میرزا سروش لهراسب • بوذرجمهر مهر آیین‌ها و مکان‌های مقدس نماز • جشن‌ها • خویدوده • گاهنبار • سدره‌پوشی • آیین‌های طهارت • درون • برسم • کستی • ور • گاهشماری زرتشتی • کعبه زرتشت • آتشکده‌ها • استودان • برج خاموشان • چک‌چک • پیوکانی • زادروز زرتشت • درگذشت زرتشت • زایش زرتشت • بدرود با گذشتگان • سی‌روزه • ارج‌گذاری به روان جاویدان • نیایشگاه آدریان • آتشکده نوبهار • آتشکده کرکویه • آتشکده کشمر (آذر برزین‌مهر) • آتشکده آذرفرنبغ • آتشکده آذرگشنسب • آفرینگان • برشنوم • موسیقی زرتشتی • بردگوری • کوشک ورجاوند • آتشکده یزد • دریاچه فرزدان • سرو کشمر • قلعه آتشگاه • دشتانستان • جابه‌جایی مکان‌های مقدس اوستا نوشته‌های دینی اَوستا • گاهان • هفت هات • خرده‌اوستا • بندهشن • دینکرد • جاماسپی • زادسپرم • شایست نشایست • زند • پازند • مینوی خرد • ارداویراف‌نامه • ویرازگان • دادستان دینی • آفرینگان • یشت • ماتیکان گجستک ابالیش • ادبیات پهلوی • دبستان مذاهب • دینکردنامه اوستاشناسان اوستاشناسی • ابراهیم پورداوود • مری بویس • گلدنر • دارمستتر • دالا • اشپیگل • بنونیست • انکتیل دوپرون • ویندیشمن • هارله • هوگ • پی‌یر لکوک • گراردو نیولی • جلیل دوست‌خواه • رشید شهمردان مکان‌های اساطیری کشمر • فراخ‌کرت • مازندران • هرابرزیتی • رود دایتی • ایریانم وَئِجه • چیچست • آذربایجان • سیستان • دریاچه هامون • نیشابور • دماوند • کنگ‌دژ • چک‌چک • سوور شخصیت‌ها لهراسب • گشتاسب‌شاه • جاماسب • فرشوشتر • مشی و مشیانه • آرش شواتیر • فراهیم • ویونگهان • تهمورث • هوشنگ • ییمه • اسفندیار • پشوتن • بندو • گرهمه • ارجاسب • توربراتور • زریر • آبتین (آتبین) • پوروچیستا • اردت فذری جانوران مرتبط خرفستر • گاو سریشوک • سیمرغ • خر سه پا • اژدها • چلپاسه • کمک • کرشفت • چمروش اشیا مرتبط مارغن • کستی • گمیز رده: • آیین‌های زرتشتی • این صفحه آخرین‌بار در ۱۹ مارس ۲۰۲۱ ساعت ۱۷:۲۷ ویرایش شده است.