عقبة

عقبة. [ ع ُ ب َ ] (اِخ ) ابن نافعبن عبدالقیس اموی قرشی فهری . از فاتحان و فرماندهان بزرگ در صدر اسلام وی در سال یکم پیش از هجرت متولد شد و او را با پیامبر اسلام (ص ) صحبتی نبود. او پسرخاله ٔ عمروبن عاص بود و از جانب وی به سال 42 هَ . ق . والی افریقیة شد و او در راه خویش بسیار از شهرها و استانهای سودان را فتح کرد. و به سال 50 هَ .ق . از جانب معاویه والی مستقل افریقیه شد. عقبة سپس تا وادی قیروان پیش رفت و در آنجا مسجدی بنا نهاد که تا امروز به نام جامع عقبة شهرت دارد. به سال 55 هَ . ق . معاویه او را عزل کرد سپس به سال 62 هَ . ق . یزید او را والی بر مغرب نمود و وی دیگر بار قصد قیروان کرد. و سرانجام به سال 63 هَ . ق . فرنگی ها وی رادر تهودة، از سرزمینهای زاب غافلگیر کردند و به قتل رساندند و در آنجا دفن شد. (از الاعلام زرکلی به نقل از الاستقصاء و البیان المغرب و فتح العرب للمغرب ).