اجازه ویرایش برای هیچ گروهی وجود ندارد

پی

نویسه گردانی: PY
پی . [ پ َ /پ ِ ] (اِ) عصب . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). (غالباً با رگ استعمال شود). رشته مانندی سخت که در بدن آدمی و حیوان برای آسانی حرکت اعضاء خلق شده است . چیزی سپید ونرم در پیچیدن و سخت در گسستن که در بدن حیوانات بهم میرسد و آن را در عربی عصب نامند. (غیاث ). ریشه . (در رگ و ریشه ، رگ و پی ). عضلة، عضیلة. (منتهی الارب ).رشته ٔ سفید و سخت پراکنده در تمامی اندام آدمی و حیوان که بمغز منتهی شود و وسیله ٔ ارتباط مغز و عضو باشد. رجوع به عصب شود. فتر. (منتهی الارب ) :
که دشنام او ویژه دشنام ماست
که او از پی و خون واندام ماست .

فردوسی .


همه مهره ٔ پشت او همچو نی
شداز درد ریزان و بگسست پی .

فردوسی .


یکی دست بگرفت و بفشاردش
پی و استخوانها بیازاردش .

فردوسی .


بدرد پی و پوستشان از نهیب
عنان را ندانند باز از رکیب .

فردوسی .


همه رودگانیش سوراخ کرد
بمغز و به پی راه گستاخ کرد.

فردوسی .


بیندازی عظام و لحم و شحمم
رگ و پی همچنان و جلد منشور.

منوچهری .


هزار پاره پی و استخوان و گوشت ببین
چگونه بست یک اندر دگر به یک مسمار.

ناصرخسرو.


آنکه شریفست همچو دون ، نه بترکیب
از رگ و مویست و استخوان و پی و خون .

ناصرخسرو.


آنگاه هفتاد و سه پاره ٔ آن استخوانها را در یکدیگر مسمار کردم و آن هفتاد و سه پاره را مجوف گردانیدم . (قصص الانبیاء ص 11).
غضروف چیزیست نرم تر از استخوان و سخت تر از پی . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). شرابی که بترشی زند... آرزوی مجامعت ببرد، و پی ها را سست کند. (نوروزنامه ).
چون کمان خدمت تو خواهم کرد
تا تراپی بر استخوان باشد.
در پی اژدهای رایت تو
مارافعی شود عدو را پی .

ظهیر.


سری بود از مغز و از پی تهی
فرومانده بر تن همه فربهی .

نظامی .


نجوید جان از آن قالب جدائی
که باشد خون جامش در رگ و پی .

حافظ.


مهر جانان ز دل برون نتوان
که چو جان جا گرفته در رگ و پی .

یغما.


عصب ؛ پی مفاصل . علد؛ پی گردن . عثلول ؛ پی گردن اسپ که بر آن یال روید. فار؛ پی مردم . خصیلة؛ هر پی که با گوشت درشت باشد. عجایة، عجاوة؛ پی هر چه باشد. (منتهی الارب ). || استخوان مانندی نرم وبرنگ زرد و شفاف در تن حیوان . || (پی در پا) وتر. وتر ارغوب . رگی زهی که بر پشت پاشنه است ، میان پاشنه و ساق پای . قسمت غضروفی بالای پاشنه ٔ پا :
شکمشان بدرید و ببرید پی
همی ریخت بر رخ همه خون و خوی .

فردوسی .


بنزدیک دژ بیژن اندررسید
بزخمی پی باره ٔ او برید.

فردوسی .


ساق چون پولاد پی همچون کمان رگ همچو زه
سم چو الماس و دلش چون آهن و تن همچو سنگ .

منوچهری .


سپاهیان رنج عوام می نمودند...روزی مردمان شهر بتظلم آمدند. شاه بفرمود تا پانصد عوان را پی پا برکشیدند و بیدادیها برداشت . (اسکندرنامه ٔ نسخه ٔ خطی نفیسی ). کسی را که پی های پای سست شودبرنتواند خاست و یا پیوندهای پا و زانو بگیرد... پای را در میان آب جو بنهد تا بصلاح باز آید. (نوروزنامه ). و همه ٔ چهارپایان را بشمشیر پی میبرید. (مجمل التواریخ والقصص ).
جاه تست آن ز جهان بیش جهانی که درو
وهم را پی ببرد حیرت و فکرت را پر.

انوری .


دوم چون مرکبت را پی بریدند
وز آن بر خاطرت گردی ندیدند.

نظامی .


دو اسبه تا ندواند پی زمانه ببر
ملایم ار نرود گوش روزگار بمال .

شاپور (از آنندراج ).


پی کردن اسپی را؛ وتر ارغوب او را بیک زخم بریدن . رجوع به پی کردن و پی بریدن شود. عجایه ، عجاوة؛ پی که در آن سر استخوانهای بند دست ستور ترتیب یافته یا پی دست یا پای یا پی باطن سم اسب و گاو. (منتهی الارب ). خلع؛ گسستن پی پاشنه ٔ کسی . (منتهی الارب ). خالع؛ پیچیدگی پی پاشنه و گسستگی آن . (منتهی الارب ). عرقوب ؛ پی سطبر پاشنه ٔ مردم . پی پای ستور. (منتهی الارب ). دابرة؛ پی پاشنه ٔ مردم . (منتهی الارب ). اسروع ؛ پی باطن پای و دست آهو. (منتهی الارب ). عقب ؛ پی بر کمان پیچیدن . (تاج المصادر بیهقی ) (منتهی الارب ). || (پی در کمان ) زه که بر کمان پیچند. چیزی که برکمان و زین اسپ و بر تیر جایی که پیکان در آن کنند پیچند. (برهان ):
پی در گاو است و گاو در کهسار است
ماهی سریشمین بدریا بارست
بز در کمر است و توز در بلغار است
زه کردن این کمان بسی دشوار است .

(منسوب به ابوسعید ابی الخیر).


ز زنجیر بر وی زهی ساختند
ز گردش پی و توز پرداختند.

اسدی (گرشاسبنامه ).


بدان کان کمان آهنست از درون
دگرچوب و توز و پی است از برون .

اسدی (گرشاسبنامه ).


سرعان ؛ پی هر دو جانب استخوان پشت است بر شکل موی مجتمع، پس آن را از گوشت پاک کنند و از آن زه کمانهای غریبه سازند. جلماق ، جرماق ؛ پی که بر کمان پیچند. جلز؛ پی پیچیده در اطراف تازیانه . درجلة؛ پی پیچیدن بر کمان خود. عقبة؛ پی که از آن زه سازند و ریسمان بافند. جلاز؛ پی پیچیده در اطراف تازیانه و بر کمان و جز آن . جلز؛ پی پیچیدن بر دسته ٔ کارد و غیر آن . (منتهی الارب ).
واژه های قبلی و بعدی
واژه های همانند
۲۶۹ مورد، زمان جستجو: ۰.۳۳ ثانیه
سخت پی . [ س َ پ َ / پ ِ ] (ص مرکب ) نیرومند. قوی . (ولف ). پرزور که مقاومت داشته باشد : کنون تا به بینم که با جام می همی سست باشی وگر سخت پ...
سست پی . [ س ُ پ َ / پ ِ ] (ص مرکب ) آنکه آهسته راه میرود و کندرو و تنبل . (ناظم الاطباء) : سپه ماند از بردع و اردبیل وز ارمینه سست پی یک دو...
شوم پی . [ پ َ / پ ِ ] (ص مرکب ) بدقدم . مقابل فرخ پی .نحس . مقابل مبارک قدم . (یادداشت مؤلف ) : وز آن زشت بدکامه ٔ شوم پی که آمد زدرگاه خسرو...
فرخ پی. (/farroxpey/ ص.م.) خجسته‌پی؛ خوش‌قدم. فرهنگ فارسی عمید
رگ و پی. (عبارت فارسی). رگ و ریشه، اصالت، اعصاب. فرهنگ گنجواژه
پی ک آس . [ک ِ ] (اِخ ) ملاحی از مردم مارسی در قرن چهارم ق . م .وی در سواحل شمالی به اکتشافاتی توفیق یافته است .
پر و پی . [ پ َ رُ پ َ / پ ِ ] (اِ مرکب ، از اتباع ) پا. پر و پا. پایه . اساس .
پی جوئی . [ پ َ / پ ِ ] (حامص مرکب ) عمل پی جو. جستن اثر پا. مجازاً، جستجو. تتبع. تجسس . تفحص . فحص . تفتیش . گردش . کاوش . تعقیب .بازکاویدن . فحص ...
پی تانه . [ ن ِ ] (اِخ ) ۞ نام یکی از شهرهای آسیای صغیر جزء ایالات رومی آسیا. (ایران باستان ج 3 ص 2481). رجوع به پی تان شود.
پی ثیوس . (اِخ ) ۞ نام مردی از مردم لیدیه ، پسر آتیس ۞ . (ایران باستان ج 1 صص 716 - 721 و ج 3 ص 2020).
« قبلی ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ صفحه ۱۰ از ۲۷ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ بعدی »
نظرهای کاربران
نظرات ابراز شده‌ی کاربران، بیانگر عقیده خود آن‌ها است و لزوماً مورد تأیید پارسی ویکی نیست.
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.