دانه
نویسه گردانی:
DʼNH
دانه /dāne/ ۱. هستۀ میان برخی از میوه‌ها. ۲. (کشاورزی) تخم گیاه؛ بذر. ۳. (زیست‌شناسی) تخم میوه. ۴. هر‌یک از حبوب خوردنی از گندم، جو، ماش، عدس، نخود، لوبیا و مانند آنها؛ حبه: ◻︎ پر از میوه کن خانه را تا به در / پر از دانه کن چینه را تا به سر (ابوشکور: ۱۰۲). ۵. آنچه طیور از زمین برچینند و بخورند؛ چینۀ پرندگان. ۶. آنچه صیاد در میان دام بریزد از گندم، جو، ارزن، و مانند آن که پرندگان به هوای آن در دام بیفتند: ◻︎ کبوتری که دگر آشیان نخواهد دید / قضا همی‌بردش تا به‌سوی دانه و دام (سعدی: ۱۲۲). ۷. یک عدد از چیزی. ۸. هر عدد از میوه، خصوصاً غله: یک دانه گندم، یک دانه جو، یک دانه نخود ◻︎ اندک‌اندک به هم شود بسیار / دانه‌دانه‌ست غله در انبار (سعدی: ۱۸۱). فرهنگ فارسی عمید
واژه های همانند
۹۵ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۲ ثانیه
دانه سفید. [ ن َ / ن ِ س ِ ](اِ مرکب ) قسمی بادام بزرگ دانه در جهرم . || (ص مرکب ) دارای حبه یا مغز و یا هسته ٔ سفیدرنگ .
دانه داغی . [ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) ۞ سیاه زخم .
سیاه دانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) شونیز است که به فارسی سیاه بیرغ گویند. (فهرست مخزن الادویه ) (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). حبةالخضراء. نانخواه . ...
دانه گانه . [ن َ / ن ِ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) دانگانه . اسباب و کالا و متاع دنیوی باشد. (برهان ). رجوع به دانگانه شود.
دانه نشان . [ ن َ / ن ِ ن ِ ] (نف مرکب ) نشاننده ٔ دانه . که دانه نشاند. که ترصیع کند. که دانه های گوهر در چیزی جای دهد. || (ن مف مرکب ) دا...
دانه فشان . [ ن َ / ن ِ ف ِ ] (نف مرکب ) دانه افشان . دانه پاش . دانه پراکن . که دانه افشاند. که دانه پراکند. که دانه پاشد. که دانه ریزد : دا...
دانه کاری . [ ن َ / ن ِ ] (حامص مرکب ) عمل دانه کار. کشت کردن . کشتکاری . تخم پاشی : بجز دانه کاری مرا کار نیست بمن پادشاهی سزاوار نیست .نظامی ...
نهان دانه . [ ن ِ / ن َ ن َ / ن ِ ] (ص مرکب ) در طبیعی ، نهان دانگان ، مستورالبذور. رستنی هائی که دانه ٔ آنها پوشیده است مثل باقلا. (لغات فرهنگ...
ماهی دانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) به معنی ماهودانه است که حب الملوک باشد و آن میوه ٔ درخت شباب است . (برهان ) (آنندراج ). ماهودانه و حب ال...
صندل دانه . [ ص َ دَ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) به یونانی مولی و به شیرازی هزاراسفند، معرب آن صندل دانج است و آن نوعی از سداب کوهی است . گرم...