دانه
نویسه گردانی:
DʼNH
دانه /dāne/ ۱. هستۀ میان برخی از میوه‌ها. ۲. (کشاورزی) تخم گیاه؛ بذر. ۳. (زیست‌شناسی) تخم میوه. ۴. هر‌یک از حبوب خوردنی از گندم، جو، ماش، عدس، نخود، لوبیا و مانند آن‌ها؛ حبه: ◻︎ پر از میوه کن خانه را تا به در / پر از دانه کن چینه را تا به سر (ابوشکور: ۱۰۲). ۵. آنچه طیور از زمین برچینند و بخورند؛ چینۀ پرندگان. ۶. آنچه صیاد در میان دام بریزد از گندم، جو، ارزن، و مانند آن که پرندگان به هوای آن در دام بیفتند: ◻︎ کبوتری که دگر آشیان نخواهد دید / قضا همی‌بردش تا به‌سوی دانه و دام (سعدی: ۱۲۲). ۷. یک عدد از چیزی. ۸. هر عدد از میوه، خصوصاً غله: یک دانه گندم، یک دانه جو، یک دانه نخود ◻︎ اندک‌اندک به هم شود بسیار / دانه‌دانه‌ست غله در انبار (سعدی: ۱۸۱). فرهنگ فارسی عمید
واژه های همانند
۹۵ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۸ ثانیه
تلخ دانه . [ ت َ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) جلیف . شبرم .(ناظم الاطباء). تلخه . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا).
دانه کار. [ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب ) که دانه کارد. که دانه کاشتن کار دارد. که دانه در دل خاک نهد رستن را. تخم پاش : همه خوشه چینند و من دا...
دانه سوز. [ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب ) سوزنده ٔ دانه . که دانه سوزد. که بسوزاند دانه را و نابود کند : تا تو درین مزرعه ٔ دانه سوزتشنه و بی آب چه آ...
دنگ دانه . [ دَ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) دنگ داله . رجوع به دنگ داله شود.
سیه دانه . [ ی َه ْ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) شونیز. (دهار). رجوع به سیاه دانه شود.
دانه ریز. [ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب )که دانه ریزد. که چینه فروپاشد. که دانه افشاند. که دانه پراکند. که دانه پخش کند. که هر یک از حبه ها که ...
دانه زاد. [ ن َ / ن ِ ] (ن مف مرکب ) زاده از دانه . که از دانه شکافته باشد. که از دانه زاده باشد. که از دانه سر برزده و بیرون جهیده باشد....
دانه خور. [ ن َ / ن ِ خوَرْ / خُرْ ] (نف مرکب ) دانه خوار. رجوع به دانه خوار شود.
دانه دار. [ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب ) دارای دانه . دارای حبه چون سنبله و خوشه . || که صاحب حبوب باشد. || که صاحب تخم و یا استخوانکی در د...
دانه ٔ آب . [ ن َ / ن ِ ی ِ ] (اِ مرکب ) آبی که گاه دانه بستن سنبلهای گندم و جو و مانند آن به مزرعه دهند.